Actueel
Archief
Culinair
Didactiek
Documentatie
Etalage
Formules
Fotoboeken
Functies
Geschiedenis
ICT
ICTauteur
Laatste nieuws
Lesmateriaal
Muziek
Natuur
Onderwijs
Ontspanning
Persoonlijk
Probleemaanpak
Proeftuin
Puzzels
Rekenen
Rekenmachines
Ruimtemeetkunde
Schoolwiskunde
Snippers
Systeem
Taal van de wiskunde
Vergelijkingen
Verhalen
WisFaq
WisKast




Voorbeeld 2

Gegeven is het volgende stelsel differentievergelijkingen:

$
\left\{ \begin{array}{l}
x_n=x_{n-1}+2y_{n-1}\\
y_n=-x_{n-1}+4y_{n-1}\\
\end{array} \right.
$

  • Stel de directe formule op van $x_n$

Uitwerking

Het plan is om $x_n$ uit te drukken in $x_{n-1}$ en $x_{n-2}$ Omdat het om een tweede orde differentievergelijking gaat neem ik voor $x_n$ eerst maar 's een stapje hoger:

Maak van $
x_n=x_{n-1}+2y_{n-1}
$ eerst:

  • $x_{n+1}=x_n+2y_n$

Je hebt dan:

$
\left\{ \begin{array}{l}
x_{n+1}=x_n+2y_n\\
y_n=-x_{n-1}+4y_{n-1}\\
\end{array} \right.
$

Als je tweede vergelijking invult in de eerste vergelijking dan krijg je:

$
\begin{array}{l}
x_{n+1}=x_n+2\left({-x_{n-1}+4y_{n-1}}\right)\\
x_{n+1}=x_n-2x_{n-1}+8y_{n-1}\\
\end{array}
$

Nu moet je die term met $y_{n-1}$ wegwerken. Dat kan met de eerste vergelijking uit de opgave.

Maak van $
x_n=x_{n-1}+2y_{n-1}
$ eerst:

  • $2y_{n-1}=x_n-x_{n-1}$

Je krijgt dan:

$
\left\{ \begin{array}{l}
x_{n+1}=x_n-2x_{n-1}+8y_{n-1}\\
2y_{n-1}=x_n-x_{n-1}\\
\end{array} \right.
$

Vul de tweede vergelijking in de eerste vergelijking in:

$
\begin{array}{l}
x_{n+1}=x_n-2x_{n-1}+4\left({x_n-x_{n-1}}\right)\\
x_{n+1}=x_n-2x_{n-1}+4x_n-4x_{n-1}\\
x_{n+1}=5x_n-6x_{n-1}\\
\end{array}
$
Bijna goed... alleen wel graag uitgedrukt in $x_n$. Dat kan ook:

$
x_n=5x_{n-1}-6x_{n-2}
$

Dit is een differentievergelijking van de tweede orde en die kan je oplossen op de manier van voorbeeld 1.

Je weet $x_0=10$ en $y_0=20$, maar wat is dan $x_1$?

Gebruik de eerste vergelijking in de opgave en je vindt:

  • $x_0=10$ en $x_1=10+2\cdot20=50$

Zie uitwerking bij voorbeeld 2

©2004-2024 W.v.Ravenstein